Composteren kun je leren!

Boekje met uitleg

“35 jaar geleden ben ik er pas mee begonnen, toen we hier kwamen wonen. Die eerste bak komt van de gemeente. Ik zie ze nog staan, de stapels bij de gemeentewerf. Volgens mij kostte dat een tientje in guldens. Die bakken waren zo weg. Ik las het ergens en vond het leuk om ook zo’n ding te kopen. Zo kwam ik op het idee om te gaan composteren. Er zat ook een boekje met uitleg bij. Ik begon eraan zonder te weten wat ik kon verwachten. Maar later bij de eerste keer scheppen onder bij de klep dacht ik: potverdorie, da’s mooi materiaal! Dit kan ik zo in de tuin verwerken. Ik hoef het niet te kopen, ik weet wat er in zit.” Wil was meteen enthousiast: “Later heb ik nog een bak bijgekocht.”

Het gras bij de buren

Wil is graag bezig in de tuin. “Ja, dat kun je wel zien hè? Het groen heeft me altijd getrokken. Ik was vroeger bankmedewerker en dan zit je binnen. Maar ik wilde naar buiten, de natuur in. Dus toen we hier kwamen wonen heb ik die kans aangegrepen. Tijdens het wandelen zie ik ook vaak van die troosteloze tuintjes. Tegels erin, grind, verwaarloosd. Of alleen gras en verder niks. Terwijl het zo mooi is om wat te doen in je tuin!” Achter de kleine vijver in Wils tuin ligt het gazon. Het gras is altijd groener bij de buren, maar bij Wil is het ’t groenst. Om het gazon een kleurrijke mix van planten en bloemen, maar ook bijen en hommels. “Door de compost krijg je veel meer leven in je tuin. Pieren, pissebedden, en dus ook veel meer vogels: die zijn weer dol op die pieren.”

De rust wordt verstoord door een krakend geluid. Wil wijst naar een zwart apparaatje dat als een paddenstoel in de grond staat. “De compost trekt ook mollen aan, niet alleen merels lusten graag pieren. Dit apparaatje houdt mollen op afstand door trillingen af te geven. Beter dan een klem! Zo blijven die beestjes tenminste in leven.”

De compostbak in kruipen

Compost geeft leven aan je tuin. Maar hoe werkt het? Door te composteren recycle je groente-, fruit- en tuinafval. Boven op compostbak zit een deksel, onder aan de zijkant een klep. Wil haalt de deksel eraf: “Hier gaat dus van alles in: fruitschillen, koffiefilters, bladeren, gras, takjes. Met voldoende vocht, zuurstof en warmte breken bacteriën en schimmels vervolgens alles af.” Er komt rook uit de open bak en de compost voelt warm aan. “Da’s de warmte die vrijkomt bij het composteren. Het kan er makkelijk vijftig graden worden. Pieren, pissebedden, wormen en torren doen de rest. Onder zitten kieren waardoor die beestjes vanuit de bodem in de compostbak kunnen kruipen. Het hele proces duurt een paar maanden. Dan haal je het compost eruit bij de klep onderin.”

Hou je handjes open

Wil noemt de voordelen. “De planten groeien extra goed. Compost uit de winkel is meestal erg droog, maar die van mij juist lekker vet. Ik weet wat er in zit. En ik weet dat het goed werkt.” Maar het gaat Wil niet alleen om het resultaat. “Ik vind het proces interessant. Dat die bacteriën en schimmels ons afval kunnen omzetten in bruikbare grond. Maar ook gewoon het wroeten in de aarde, daar hou ik van.” Wil brengt dit over aan kleinzoon Lucas: “Toen hij twee was heb ik hem meegenomen naar de compostbak. ‘Opa, wat is dit?’ vroeg hij. Ik schepte er een tros pieren uit: ‘Hou je handjes maar eens open.’ Het kriebelde in z’n hand, maar hij is er niet vies of bang van. Hij vond het prachtig. En zo probeer ik hem wat bij te brengen. Hopelijk blijft er wat hangen en doet hij er later wat mee.”

Kant-en-klaar kopen

Composteren brengt meer leven in je tuin, maar vraagt dus wat tijd en energie. Wil: “Je moet eraan blijven werken! Zomaar van alles in de bak donderen en er niks meer aan doen, kan niet. Als je ‘m dan na twee weken opendoet, loop je weg van de stank. Dan is alles verloren en moet je opnieuw beginnen.” Wil geeft een paar tips: “Zet de bak liefst ergens in de zon, dat versnelt het proces. Zorg voor genoeg aanvoer van afval. En regelmatig beluchten is belangrijk. Dat geeft de bacteriën en schimmels zuurstof om hun werk te kunnen doen.” Ben je eenmaal bezig, dan gaat er een wereld voor je open. “Die compost is geweldige grond. Hij plakt, is stevig, vers. Maar je ruikt niets. Kant-en-klaar kopen kan altijd, maar zelf compost maken is leuk om te doen. En je krijgt er groene vingers van.”

Kijk om je heen

Met die groene vingers zit het wel goed bij Wil. Naast composteren houdt hij het groen in zijn straat bij, samen met buurtbewoners. Dit heet adoptiegroen. Met de gemeente bepalen zij dan de plantensoorten die er komen. Ook ruimt Wil als ZAP-er zwerfafval op in de wijk. Zijn voorliefde voor groen en de natuur deelt Wil graag met anderen, waaronder zijn kleinzoon. “Blijf oog en oor voor de natuur houden. Kijk om je heen en loop niet blind naar de grond te staren. Er is zoveel moois.” Dat geldt ook voor het composteren: “De natuur helpt ons op allerlei manieren. Je moet het alleen wel weten, en er wat mee willen doen. Ja, er gaat wat werk in zitten. Maar grasmaaien kost ook tijd.” Hoort composteren dan gewoon bij het tuinieren? “Het is onlosmakelijk met elkaar verbonden.”